คำผญาปัณหาภาษิต ::บ่าวริมโขง::ฺบ้านดอนเรดิโอออนไลน์

ผญาปัญหาภาษิต

กากินปลิงไปคาคอแฮ้ง เฮือคาแก้งไปล่มเคิ่งวัง
กกบ่เตื้องติงตายตั้งแต่หง่า หง่าบ่เหลื่องไปเตื้องแต่ใบ
กรรมสังโอ้ โอทองสังมาแตก บาดกะโป๋หมากพร้าวสังมาหมั้นกว่าโอ
เก้าสิฆ่าสิบสิฆ่าให้เอาแก่นคะยูงตี อย่าได้เอาบาลีต่อยตีตางค้อน
เก็บเห็ดให้เจ้าแงงลงห้วย อยากได้ผักผีพวยให้เจ้าแงงลงบุ่ง
อยากได้กุ้งพายข้องขึ้นหง่ายาง อยากเป็นขุนนางเกือกขี้หมิ่นหม้อ

อยากเป็นคนชั่วให้เข้าวัดจำศีล   คึดเลิ้กๆ คือปลาซิวลอย คึดตื้นๆ คือบัวยื้อหยั่ง
คึดให้มันถ่องถองบาลีให้มันแตก เคี้ยวแหลกๆ เสียแล้วจั่งค่อยกลืน
ไซหลังหล่าบ่หมานปลาถืกแต่เต่า ไปยามแต่เช้าคลำพ้อว่าแม่นโพน
ใดๆ มีแต่หญ้าทางหน้าไซมีแต่ยุ้งฮากไผ่ ทางในมีแต่ยุ่งคือกุ้งสิแก่นดี
ตาดีไปคล้องซ้างสามคืนมาเปล่า ตาบอดไปคล้องคราวมื้อขี่มา
บ้านเมืองข่อนขุนกวานยาดไพร่ เมืองขวาได้ไก่โจ้นเมืองซ้ายได้ไก่ยอง
เมืองซองได้ไก่แจ้ คราวนี้แพ้ไพร่เมือง
เป็นสังพากันโตนลงน้ำหากินตั้งแต่เต่า สังบ่ขึ้นโคกกว้างหาช้างค่าแพง

ไปบ่กลับ หลับบ่ตื่น ฟื้นบ่มี หนีบ่ม้ม ก้มบ่หวิด
ผัดแต่เป็นมันอีอ้อนไผกะซอนเสียมใส่ ผัดแต่เป็นมันอีมู้ไผกะหิ้วกะต่ากาย
ผักหมเหี้ยนกลางทางเจ้าอย่าฟ้าวเหยียบย่ำ บาดห่าถอดยอดขึ้นยังสิได้ก่ายเกิน
ไม้ลำเดียวล้อมฮั้วบ่ข่วย ไพร่บ่พร้อมแปลงบ้านบ่เฮือง
สั้นข้อหล่อมือยื้อบ่เถิง สูงเจวเววชั่วสามวาฮี้น
สองเขือเฒ่าเฮ็ดนากลางโคก ปีบ่โชคได้สาม ปี่งามได้สี่ ปีบ่ได้ดี้ๆ ขายให้สู่คน
หาบบ่หนัก ตักบ่เต็ม เค็มบ่จืด มืดบ่แจ้ง
อัศจรรย์ใจแข้หางยาวบ่ได้ฮองนั่ง บาดกระต่ายหางก้อมๆ สั่งมาได้นั่งฮอง
ให้เอายาวไว้คือกาคาบเต่า อย่าได้เฮ็ดอุ้งปุ้งคือฮุ้งคาบงู
ให้เอายาวไว้คือศิลป์ชัยฟันไฮ่ ปีนี้ป้ำ ปีหน้าจั่งฮอน

กำขี้ดีกว่ากำตด หำหดดีกว่าโคยเสียก
บ่เป็นนายอย่าเว้าการเมือง บ่ได้ตดใส่ผ้าเหลืองอย่าเว้าการวัด
สนุกในเมืองฟ้ามีแต่แดดกับฝน สนุกในเมืองคนมีแต่กินกับสี้
บ่ได้น้องชาตินี้สิหนีไปบวชเป็นสงฆ์ ทงสิกขาอยู่กุฏินอนแล้ง
เอาให้หัวโคยแห้งเถิงยามแลงตักน้ำจุ่ม ให้สุ่มอยู่เรื่อยความแห้งบ่ให้มี
(อย่าถือว่า ผญาเหล่านี้ คือ คำหยาบ ขอให้ถือว่าเป็นวรรณกรรมท้องถิ่น)

ฺบ้านดอนเรดิโอออนไลน์